تأثیر تمرینات استقامتی و مقاومتی بر تراکم ماده معدنی و استحکام مکانیکی استخوان رت های نر استئوپروتیک

زمینه و هدف: پوکی استخوان یک بیماری پیچیده است که با کاهش توده استخوانی، منجر به ضعف استخوان و افزایش قابلیّت شکستگی می گردد. هدف از مطالعه حاضر، تعیین تغییرات اسکلتی ناشی از دو برنامه تمرینی با بار فزآینده بر ویژگی های استخوانی رت های نر استئوپروتیک بود. روش تحقیق: این مطالعه تجربی، بر روی 30 سر رت نر بالغ از نژاد ویستار با میانگین وزن اولیه 180-200 گرم انجام شد. 24سر رت در چهار گروه تجربی شامل: گروه پایه (پیش آزمون)، تمرین مقاومتی، تمرین استقامتی و کنترل قرار گرفتند. 6 سر رت نیز به عنوان گروه سالم درنظر گرفته شدند. در رت های گروه های تجربی، با تزریق داخل صفاقی محلول اتانول 20% (3 گرم/کیلوگرم/روز)، برای چهار روز پیاپی به مدّت 3هفته، پوکی استخوان ایجاد گردید. دو گروه تمرینی، 5 روز در هفته به مدت 12 هفته برنامه تمرینی را طبق پروتکل مقاومتی یا استقامتی اجرا کردند. بر روی رت های گروه سالم، هیچ گونه مداخله ای صورت نگرفت. در پایان مداخله، حیوانات کشته شدند و تراکم ماده معدنی استخوان (bmd) فمور و مهره چهارم و پنجم کمری (l4+l5) اندازه گیری شد. حداکثر بار کششی تیبیا چپ و فشاری مهره پنج کمری توسط تست مکانیکی، اندازه گیری گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها، از نرم افزار آماری spss (ویرایش 20) و آزمون های آماری kalmogorov– smiranov، levene، independent t-test، paired t-test، one-way anova و آزمون تعقیبی tukey در سطح معنی داری 05/0 استفاده شد. یافته ها: گروه های استقامتی (035/0p=) و مقاومتی (001/0p=)، افزایش معنی داری در bmd فمور در مقایسه با گروه کنترل داشتند. bmd l4 و l5 گروه مقاومتی و کنترل، به طور معنی داری بالاتر از گروه استقامتی بود (001/0 p=و 001/0p=). حداکثر بار کششی تیبیا و فشاری مهره پنجم کمری گروه مقاومتی به طور معنی داری بالاتر از گروه کنترل بود (01/0p= و 03/0p=). نتیجه گیری: تمرین مقاومتی در مقایسه با تمرین استقامتی، می تواند تغییرات مناسب مؤثّرتری را در تراکم معدنی و قدرت مکانیکی القا کند.